Ken je tegenstander: de patronen achter crimineel pandgebruik
Verhalen uit de praktijk
Criminelen in de omgeving van Rotterdam gebruiken panden voor bijvoorbeeld de opslag van vuurwapens en geld, illegale prostitutie en drugsproductie. Vastgoedteam Motus pakt deze activiteiten aan. In het team werken mensen van de politie, gemeente Rotterdam, het Regionaal Informatie- en Expertise Centrum (RIEC), Openbaar Ministerie en Belastingdienst. Samen werken zij crimineel pandgebruik tegen.
Motus begon met een doel: crimineel pandgebruik tegengaan vanuit inzicht, omdat je weet hoe de criminaliteit in elkaar zit. Motus wil het criminele pandgebruik niet alleen oprollen, maar ook voorkomen. Dat kan alleen als je de patronen erachter ontdekt. Daarvoor haalde Motus een data-analist en een onderzoeker in huis.
Patronen verstoren
Een van de ontdekkingen door deze aanpak was de rol van verhuurbemiddelaars. Criminelen gebruiken namelijk allerlei soorten panden, huizen in donkere achterafsteegjes maar ook appartementen in luxe woontorens. De strijd tegen crimineel pandgebruik kwam in een stroomversnelling toen Motus zich op verhuurbemiddelaars ging richten. Want al die luxe woontorens in Rotterdam zonder ingeschreven bewoners, daarvan bleek een aantal verhuurbemiddelaars de gemene deler te zijn. Met een structurele aanpak van verstoring is Motus deze bemiddelaars gaan tegenwerken.
Weerbare vastgoedmarkt
Motus geeft burgers, woningcorporaties, verzekeraars, VvE’s, bemiddelaars en banken een rol in de bestrijding van crimineel pandgebruik. Een voorbeeld: verhuurmakelaars storten vaak contant geld op een bank. Dan gaat het om miljoenen. Motus heeft aan banken laten zien hoe ze die transacties kunnen herkennen. Nu doen banken daar gerichter onderzoek naar. Dat is een concrete barrière voor criminelen. Motus merkt sindsdien dat criminelen vaker naar woningcorporaties kijken voor vastgoed. Ook die krijgen van Motus voorlichting om hier weerbaar tegen te zijn.
Hoe ingrijpend crimineel pandgebruik voor verhuurders kan zijn, blijkt uit het verhaal van Suzanne. “Ik verhuurde een mooi appartement in hartje Rotterdam, via een verhuurmakelaar”, vertelt ze. “De makelaar had al snel een huurder gevonden. Op de dag dat de huurder het contract zou ondertekenen en ik de sleutel zou overhandigen, zag ik hem voor het eerst. Het klinkt misschien onaardig, maar hij leek mij niet iemand die de huur van een appartement in het centrum van Rotterdam kon betalen. Achteraf zei ik tegen de makelaar: ‘Ik vertrouw het niet, maar op hoop van zegen.’ Dat onderbuikgevoel bleek juist. Ik kreeg signalen dat de huurder niet in het appartement woonde en de huur niet zelf betaalde. Daarom heeft de makelaar hem gevraagd het appartement te verlaten. Maar nog voordat hij weg was, deed de politie een inval in het appartement. Daar schrok ik enorm van. Er bleek al die tijd echt een crimineel te hebben gezeten.”
Kennis delen
Motus wil zo veel mogelijk kennis delen om mensen en bedrijven bewust te maken van de risico’s van crimineel pandgebruik. Daarom was de eerste medewerker die Motus aannam gespecialiseerd in multimediadesign. Er kwamen flyers, posters, filmpjes, een zoekpuzzel, een LinkedInpagina etc. “Zo bereiken we veel mensen en bedrijven en maken we het probleem zichtbaar”, vertelt Martijn Scherpenisse van de politie. “Dat is nodig om hen te beschermen, maar ook omdat we alle tips en medewerking goed kunnen gebruiken. Pandeigenaren die verhuren staan bijvoorbeeld nergens geregistreerd. Met de hulp van een social mediabureau hebben we deze doelgroep online toch weten te vinden om ze voorlichting te geven over de risico’s van criminele huurders.”
Acties van Motus
- Motus voert regelmatig bewustwordingsgesprekken met verhuurders om hen bewust te maken van hoe zij goed en veilig kunnen verhuren.
- Motus werkt samen met private partijen, zoals: banken, woningcorporaties, brancheverenigingen en opleidingsinstanties.
- Er zijn diverse panden doorzocht. Daar zijn onder andere vuurwapens, grote hoeveelheden crimineel geld en verdovende middelen aangetroffen.
- Motus heeft diverse kennissessies gegeven aan analisten van banken, waaronder ING en Rabobank. Tijdens deze sessies wordt onder meer besproken hoe zij malafide verhuurders beter kunnen herkennen.
- Op verschillende manieren, zoals met behulp van een podcast, puzzel en social media, maakt Motus mensen bewust van de gevaren en signalen van crimineel pandgebruik.
