Drugslab in de straat
Verhalen uit de praktijk
Niet ieder drugslab zit in een verlaten loods. Er worden ook illegale drugs midden in woonwijken geproduceerd, zonder dat iemand het in de gaten heeft. Criminelen profiteren van de onbekendheid van het probleem bij omwonenden en winkeliers. Reden voor de politie Zeeland-West-Brabant om zélf een drugslab te starten; als educatieve escaperoom wel te verstaan. Het bleek een effectief middel om mensen te vertellen over de gevaren en signalen van drugsproductie.
Er staat nu al weken een onbekende trailer op die parkeerplaats in je straat. Wie heeft hem daar neergezet? Als je op een avond de deur open ziet staan, besluit je een kijkje te nemen. Je duwt de zware, metalen deur open en stapt naar binnen. Dit lijkt wel een drugslab!
Leren met al je zintuigen
Na deze introductie stappen de deelnemers de mobiele escaperoom binnen. In de slecht verlichte ruimte hangt een weeïge anijsgeur. Op het werkblad staat een ketel te dampen, met daartussen slingerende maatbekers, een weegschaal, een gasmasker, een plastic flesje en meer vreemde spullen. Ook jerrycans, blauwe vaten en een koelkast zijn onderdeel van de verschillende puzzels. En waarvoor is dat touchscreen eigenlijk? Door de opstelling in de omgebouwde container en de beschrijvingen bij de opdrachten komen de deelnemers – uiteraard binnen 20 minuten – veel te weten over de productie van synthetische drugs als xtc en crystal meth. En na de ontsnapping uit de eerste ruimte volgt nog een tweede uitdaging, die extra duidelijk maakt dat de drugswereld niet onschuldig is: een martelkamer.
Doelgroep in de wijken
Zowel politiemensen en boa’s als omwonenden wisten zich sinds de zomer van 2021 uit de omgebouwde escaperoom te bevrijden. Op verschillende locaties, allereerst in Brabant, leerden ze de signalen te herkennen die kunnen duiden op de aanwezigheid van drugsproductie in hun omgeving, én zagen ze de risico’s ervan. Dit alles met het doel om de meldingsbereidheid te vergroten.
“Eigenlijk is het alles wat we ervan hoopten,” vertelt Mathijs Labee van de politie Etten-Leur. “Met de escaperoom bereiken we op een laagdrempelige manier precies de doelgroep die we nodig hebben: mensen die wonen in de wijken. Afgaande op hun reacties opent het mensen echt de ogen. Iedereen kent bijvoorbeeld de geur van hennep. Maar hoe ruikt de productie van XTC? Veel mensen hebben daar geen idee van. Daarnaast worden bezoekers ook op andere signalen gewezen: afgedichte ramen, purschuim in gaten en kieren, en bestelbusjes voor de deur.”
Groot bereik
Tim van der Staak, Operationeel Expert Wijkagent op basisteam Dongemond, is een van de instructeurs bij de escaperoom. “In het district, waar onder andere Oosterhout, Breda en Etten-Leur bij horen, is de escaperoom op tien verschillende plaatsen door wel zo’n 1200 mensen gespeeld”, vertelt hij. “Wij konden als basisteam Dongemond de escaperoom negen dagen lang inzetten. De room heeft op drie locaties, stedelijk en landelijk, in ons teamgebied gestaan. Bijna 600 mensen kwamen de escaperoom doen, dat zijn meer dan 120 rondes geweest. Ik merkte daarbij dat de informatie voor veel mensen nieuw was. De geur riep bij velen wel herkenning op, maar ze hadden nooit de link gelegd met drugsproductie. Ook de spullen in de escaperoom, die afkomstig zijn uit echte opgerolde drugslabs, zijn goed om te kennen. Want we denken vaak aan grote installaties in boerenschuren, maar een klein drugslab in een garage, schuur of keuken is ook mogelijk.”
Meer meldingen
“We merken dat er veel anonieme meldingen gedaan worden en dat deze steeds meer gaan over de handel of opslag van verdovende middelen”, vertelt Tim. “Het is belangrijk dat burgers Meld Misdaad Anoniem weten te vinden en durven te melden. De escaperoom is een mooi en innovatief project waarbij we merken dat de inzet hiervan de meldingsbereidheid vergroot.”
De escaperoom gaat nog steeds het land door en is door iedereen te huren. “Het is ook een aanrader voor andere partijen in de wijk”, tipt Tim, “zoals woningbouwcorporaties of gemeenten.”
